Από την υπερβολική χαλάρωση στο όνομα της Δημοκρατίας, περνάμε στο «ψαλίδισμα» βασικών δικαιωμάτων
Ο τρόπος επεξεργασίας και εφαρμογής του τρίτου μνημονίου μπορεί να οδηγήσει σε ακραίες πολιτικές και κοινωνικές καταστάσεις, ακόμη και στην αμφισβήτηση του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Η πολιτική των μνημονίων αλλάζει με δραματικό τρόπο τις κοινωνικές ισορροπίες. Από την κοινωνία των 2/3, όπου 2 στους 3 συμπολίτες μας είχαν ένα αρκετά καλό βιοτικό επίπεδο και μία θετική οικονομική και κοινωνική προοπτική, περνάμε στην κοινωνία του 1/3. Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, οι άνεργοι, οι νεόπτωχοι, οι οριακοί και οι περιθωριοποιημένοι μετατρέπονται σε κοινωνική πλειοψηφία. Υπάρχουν και ειδικοί παράγοντες, όπως ο διαρκής εξευτελισμός της ελληνικής πολιτικής τάξης από τους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές και το ποσοστό ανεργίας, το οποίο είναι εξαιρετικά υψηλό για τους νέους κάτω των 35 ετών, που ενισχύουν τις πιθανότητες για μια σαρωτική έκρηξη λαϊκής διαμαρτυρίας.
Το πολιτικό, οικονομικό σύστημα εξουσίας λειτουργεί σε ένα ολοένα πιο δυσμενές περιβάλλον και αρχίζει να σκληραίνει τη στάση του, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την αποσταθεροποίησή του.
Εχθρός λαός
Ο λαός αντιμετωπίζεται από τον κυβερνητικό και κρατικό μηχανισμό με καχυποψία ή και εχθρότητα. Πριν από ένα χρόνο οι εκδηλώσεις για την επέτειο του «ΟΧΙ» στη Θεσσαλονίκη αξιοποιήθηκαν από δυνάμεις της Άκρας Δεξιάς και της Αριστεράς, για να αμφισβητηθούν, με βίαιο τρόπο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Παπούλιας και η κυβέρνηση Παπανδρέου.
Η κυβέρνηση Σαμαρά προγραμμάτισε με μεγάλη αυστηρότητα τις φετινές εκδηλώσεις, περιορίζοντας, στο μέτρο του δυνατού, τη λαϊκή συμμετοχή. Ο σχεδιασμός αποδείχθηκε επιτυχημένος, με την έννοια ότι δεν υπήρξαν εκδηλώσεις αποδοκιμασίας των επισήμων και της κυβέρνησης που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πολιτική δυναμική. Από την άλλη πλευρά, η εικόνα μιας Θεσσαλονίκης όπου οι επίσημοι ήταν προστατευμένοι από ειδικά φράγματα και ειδικές δυνάμεις του στρατού και οι πολίτες απόλυτα περιθωριοποιημένοι ήταν ενδεικτική της πολιτικής πραγματικότητας που διαμορφώνουν τα μνημόνια. Η εξουσία γίνεται ολοένα πιο αυταρχική, για να περάσει μία δύσκολη πολιτική με έντονα τα αντιλαϊκά χαρακτηριστικά, ενώ ο λαός ταλαντεύεται μεταξύ απλής διαμαρτυρίας και δυναμικής αμφισβήτησης του συστήματος.
Ο φόβος της μνημονιακής εξουσίας μπροστά στο λαό οδηγεί και σε ακραίες συμπεριφορές τα στελέχη και τους άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. Είναι γνωστό ότι οι δυνάμεις καταστολής της ΕΛ.ΑΣ. αξιοποιούν τη δράση των κουκουλοφόρων και των αντιεξουσιαστών για να επιτίθενται με μανία κατά του κύριου όγκου των διαδηλωτών που θέλουν να εκφράσουν, με ειρηνικό τρόπο, την αντίθεσή τους προς την κυβερνητική πολιτική.
Οι πολίτες που πλήττονται από τα ιδιαίτερα σκληρά οικονομικά και κοινωνικά μέτρα του τρίτου μνημονίου διαπιστώνουν ότι ακόμη και το δικαίωμα στη διαμαρτυρία μετατρέπεται σε μία τυπική υπόθεση. Δεν μπορούν να πάρουν μέρος σε μια ειρηνική εκδήλωση διαμαρτυρίας κατά της κυβερνητικής πολιτικής, χωρίς να κινδυνεύσουν να «ψεκαστούν» ή να δεχθούν βίαιες επιθέσεις από άνδρες των ειδικών δυνάμεων της ΕΛ.ΑΣ. που συγχέουν σκόπιμα την αντιμετώπιση της δράσης των λεγόμενων αντιεξουσιαστών –που μπορεί να συνδέονται και με το διαχρονικό παρακράτος– με τη διαχείριση μιας μαζικής εκδήλωσης διαμαρτυρίας.
Η σύγχυση που καλλιεργούν σκόπιμα οι αρμόδιοι κυβερνητικοί και κρατικοί παράγοντες έχει αρχίσει να εκθέτει διεθνώς την Ελλάδα, εφόσον έγκυρα ΜΜΕ, όπως το BBC και οι βρετανικές εφημερίδες «Guardian» και «Observer», επισημαίνουν ήδη τα περιστατικά βάναυσης συμπεριφοράς των αστυνομικών και την ακροδεξιά διασύνδεση μεγάλων τμημάτων της ΕΛ.ΑΣ.
Πόλεμος στα ΜΜΕ
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Δένδιας απάντησε στο τεκμηριωμένο ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας «Guardian» με απειλές για κατάθεση αγωγής και διεκδίκηση μεγάλης αποζημίωσης. Πρόκειται για ένα τεράστιας σημασίας επικοινωνιακό και πολιτικό λάθος, εφόσον η «Guardian» και ο κυριακάτικος «Observer» έχουν μία παράδοση προάσπισης των ανθρώπινων και δημοκρατικών δικαιωμάτων στη Μεγάλη Βρετανία και διεθνώς. Συνήθως αυτοί που κηρύσσουν τον πόλεμο σε τέτοιας ποιότητας ΜΜΕ εκπροσωπούν αντιδημοκρατικά καθεστώτα ή σκληρές δικτατορίες.
Η κυβέρνηση Σαμαρά πρέπει να εξηγήσει την πολιτική της στα διεθνή ΜΜΕ και να διδαχθεί από τις γνωστές σε όλους υπερβολές των κρατικών μηχανισμών καταστολής. Οι τελευταίοι αποτελούν, όποια κόμματα και να βρίσκονται στην εξουσία, έναν επικίνδυνο συνδυασμό αντιδημοκρατικής νοοτροπίας και έλλειψης στοιχειώδους επαγγελματισμού.
Ο κυβερνητικός αυταρχισμός που οδήγησε στη ρήξη με έγκυρα διεθνή ΜΜΕ έχει αρχίσει να προκαλεί παρενέργειες και στις σχέσεις με τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους στο εσωτερικό. Η διακοπή της συνεργασίας της κρατικής τηλεόρασης με το επιτυχημένο δίδυμο της πρωινής ενημέρωσης της ΝΕΤ Αρβανίτη-Κατσίμη είναι κατά την άποψή μας αποτέλεσμα πολιτικής αδυναμίας και επικοινωνιακής αμηχανίας. Υποτίθεται ότι η συνεργασία με τους δύο γνωστούς δημοσιογράφους διακόπηκε επειδή σχολίασαν αρνητικά την κόντρα που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ του υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Δένδια και της βρετανικής εφημερίδας «Guardian», χωρίς να δώσουν τη δυνατότητα στον υπουργό να εκφράσει τις δικές του θέσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάλυση της σύγχρονης πραγματικότητας από τον κ. Αρβανίτη και την κ. Κατσίμη είναι σε γενικές γραμμές αριστερόστροφη. Ακόμη και στην περίπτωση που η διοίκηση της κρατικής τηλεόρασης, που φιλοδοξεί να γίνει δημόσια, θεωρήσει ότι χάνεται η πολιτική ισορροπία της συγκεκριμένης εκπομπής, υπάρχουν δημιουργικοί τρόποι για να την αποκαταστήσει. Μπορεί να δοθεί η ευκαιρία στο «θιγμένο» κ. Δένδια να εκφράσει τις απόψεις του στη συγκεκριμένη ή σε άλλη ενημερωτική εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης, μπορεί να προσκληθεί ο υπουργός στα δελτία ειδήσεων των κρατικών καναλιών, μπορεί άλλοι δημοσιογράφοι που κινούνται στον ευρύτερο κυβερνητικό χώρο να περάσουν τα μηνύματα που θεωρεί αναγκαία η διοίκηση της κρατικής τηλεόρασης. Όλα μπορούν να γίνουν όμορφα και αποτελεσματικά και στη βάση της αναγκαίας πολιτικής σύνθεσης και αναζήτησης, αρκεί να έχει εμπιστοσύνη η κυβερνητική ηγεσία και όσοι συνεργάζονται με αυτήν στο κεντρικό πολιτικό μήνυμα και στις δυνάμεις της.
Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι οι ηγεσίες της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπες με τους ψηφοφόρους στους οποίους υποσχέθηκαν, στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου, την παράκαμψη, την επαναδιαπραγμάτευση και στη συνέχεια την ακύρωση του νέου μνημονίου. Η κυβέρνηση συνασπισμού εφαρμόζει τώρα μία υπερενισχυμένη έκδοση του νέου μνημονίου του Φεβρουαρίου 2012, με τη μορφή του τρίτου μνημονίου και των πολλών δεκάδων προαπαιτούμενων μέτρων. Δυσκολεύεται να πείσει για την ορθότητα της πολιτικής της και καταφεύγει σε μεθοδεύσεις και τεχνάσματα που την εκθέτουν στην αντίληψη των περισσότερων πολιτών. Άνιση και νευρική ήταν και η αντιμετώπιση του δημοσιογράφου κ. Βαξεβάνη, ο οποίος δημοσίευσε στο έντυπο που εκδίδει την πολυσυζητημένη λίστα Λαγκάρντ. Η Δικαιοσύνη, η οποία κάλυψε με την αδράνειά της τους πρώην υπουργούς Οικονομικών κ.κ. Παπακωνσταντίνου και Βενιζέλο, οι οποίοι διαχειρίστηκαν τη λίστα Λαγκάρντ με πλήρη έλλειψη διαφάνειας και σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος, κινήθηκε με εντυπωσιακή ταχύτητα εναντίον του κ. Βαξεβάνη, ο οποίος ειδικεύεται στα αποκαλυπτικά, διεισδυτικά ρεπορτάζ.
Με το πέρασμα του χρόνου η μνημονιακή κυβέρνηση υιοθετεί αντιδημοκρατικές συμπεριφορές. Κάνει τη ζωή δύσκολη σε όσους διαδηλώνουν ειρηνικά κατά της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής που εφαρμόζεται, περιορίζει τη λαϊκή συμμετοχή στις εθνικές επετείους για να μην εκδηλωθεί η λαϊκή διαμαρτυρία, κηρύσσει τον πόλεμο στα διεθνή ΜΜΕ που τεκμηριώνουν την κακομεταχείριση διαμαρτυρόμενων πολιτών από την ΕΛ.ΑΣ. και την ακροδεξιά διασύνδεση της τελευταίας, αντιμετωπίζει με διοικητικά μέτρα δημοσιογράφους που θεωρεί ότι δυσκολεύουν τον πολιτικό και επικοινωνιακό σχεδιασμό της.
Υπονόμευση της Δημοκρατίας
Το τρίτο μνημόνιο λειτουργεί από τη φύση του υπονομευτικά για τη Δημοκρατία. Η εικόνα μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης η οποία στηρίζει την πολιτική της στις οδηγίες των πιστωτών του ελληνικού Δημοσίου και των κομμάτων εξουσίας, τα οποία καταργούν τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και την εσωκομματική δημοκρατία προκειμένου να περάσουν το τρίτο μνημόνιο και τα δεκάδες προαπαιτούμενα μέτρα με ένα νομοσχέδιο με ένα άρθρο, λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για το πολίτευμα. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι η Δημοκρατία τείνει να εκφυλιστεί σε μία τυπική υπόθεση που δεν τους αφορά, εφόσον δεν προστατεύει βασικά οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματά τους και δεν κατοχυρώνει στην πράξη βασικές πολιτικές ελευθερίες.
Η κυβερνητική ηγεσία θα πρέπει να ελέγξει το φόβο που της προκαλεί η αντίδραση του λαού στη μνημονιακή πολιτική της, και κυρίως να μην τον μετατρέψει σε βασικό χαρακτηριστικό της κυβερνητικής, κρατικής πολιτικής που ασκείται.
Το πολιτικό, οικονομικό σύστημα εξουσίας λειτουργεί σε ένα ολοένα πιο δυσμενές περιβάλλον και αρχίζει να σκληραίνει τη στάση του, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την αποσταθεροποίησή του.
Εχθρός λαός
Η κυβέρνηση Σαμαρά προγραμμάτισε με μεγάλη αυστηρότητα τις φετινές εκδηλώσεις, περιορίζοντας, στο μέτρο του δυνατού, τη λαϊκή συμμετοχή. Ο σχεδιασμός αποδείχθηκε επιτυχημένος, με την έννοια ότι δεν υπήρξαν εκδηλώσεις αποδοκιμασίας των επισήμων και της κυβέρνησης που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πολιτική δυναμική. Από την άλλη πλευρά, η εικόνα μιας Θεσσαλονίκης όπου οι επίσημοι ήταν προστατευμένοι από ειδικά φράγματα και ειδικές δυνάμεις του στρατού και οι πολίτες απόλυτα περιθωριοποιημένοι ήταν ενδεικτική της πολιτικής πραγματικότητας που διαμορφώνουν τα μνημόνια. Η εξουσία γίνεται ολοένα πιο αυταρχική, για να περάσει μία δύσκολη πολιτική με έντονα τα αντιλαϊκά χαρακτηριστικά, ενώ ο λαός ταλαντεύεται μεταξύ απλής διαμαρτυρίας και δυναμικής αμφισβήτησης του συστήματος.
Ο φόβος της μνημονιακής εξουσίας μπροστά στο λαό οδηγεί και σε ακραίες συμπεριφορές τα στελέχη και τους άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. Είναι γνωστό ότι οι δυνάμεις καταστολής της ΕΛ.ΑΣ. αξιοποιούν τη δράση των κουκουλοφόρων και των αντιεξουσιαστών για να επιτίθενται με μανία κατά του κύριου όγκου των διαδηλωτών που θέλουν να εκφράσουν, με ειρηνικό τρόπο, την αντίθεσή τους προς την κυβερνητική πολιτική.
Οι πολίτες που πλήττονται από τα ιδιαίτερα σκληρά οικονομικά και κοινωνικά μέτρα του τρίτου μνημονίου διαπιστώνουν ότι ακόμη και το δικαίωμα στη διαμαρτυρία μετατρέπεται σε μία τυπική υπόθεση. Δεν μπορούν να πάρουν μέρος σε μια ειρηνική εκδήλωση διαμαρτυρίας κατά της κυβερνητικής πολιτικής, χωρίς να κινδυνεύσουν να «ψεκαστούν» ή να δεχθούν βίαιες επιθέσεις από άνδρες των ειδικών δυνάμεων της ΕΛ.ΑΣ. που συγχέουν σκόπιμα την αντιμετώπιση της δράσης των λεγόμενων αντιεξουσιαστών –που μπορεί να συνδέονται και με το διαχρονικό παρακράτος– με τη διαχείριση μιας μαζικής εκδήλωσης διαμαρτυρίας.
Η σύγχυση που καλλιεργούν σκόπιμα οι αρμόδιοι κυβερνητικοί και κρατικοί παράγοντες έχει αρχίσει να εκθέτει διεθνώς την Ελλάδα, εφόσον έγκυρα ΜΜΕ, όπως το BBC και οι βρετανικές εφημερίδες «Guardian» και «Observer», επισημαίνουν ήδη τα περιστατικά βάναυσης συμπεριφοράς των αστυνομικών και την ακροδεξιά διασύνδεση μεγάλων τμημάτων της ΕΛ.ΑΣ.
Πόλεμος στα ΜΜΕ
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Δένδιας απάντησε στο τεκμηριωμένο ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας «Guardian» με απειλές για κατάθεση αγωγής και διεκδίκηση μεγάλης αποζημίωσης. Πρόκειται για ένα τεράστιας σημασίας επικοινωνιακό και πολιτικό λάθος, εφόσον η «Guardian» και ο κυριακάτικος «Observer» έχουν μία παράδοση προάσπισης των ανθρώπινων και δημοκρατικών δικαιωμάτων στη Μεγάλη Βρετανία και διεθνώς. Συνήθως αυτοί που κηρύσσουν τον πόλεμο σε τέτοιας ποιότητας ΜΜΕ εκπροσωπούν αντιδημοκρατικά καθεστώτα ή σκληρές δικτατορίες.
Η κυβέρνηση Σαμαρά πρέπει να εξηγήσει την πολιτική της στα διεθνή ΜΜΕ και να διδαχθεί από τις γνωστές σε όλους υπερβολές των κρατικών μηχανισμών καταστολής. Οι τελευταίοι αποτελούν, όποια κόμματα και να βρίσκονται στην εξουσία, έναν επικίνδυνο συνδυασμό αντιδημοκρατικής νοοτροπίας και έλλειψης στοιχειώδους επαγγελματισμού.
Ο κυβερνητικός αυταρχισμός που οδήγησε στη ρήξη με έγκυρα διεθνή ΜΜΕ έχει αρχίσει να προκαλεί παρενέργειες και στις σχέσεις με τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους στο εσωτερικό. Η διακοπή της συνεργασίας της κρατικής τηλεόρασης με το επιτυχημένο δίδυμο της πρωινής ενημέρωσης της ΝΕΤ Αρβανίτη-Κατσίμη είναι κατά την άποψή μας αποτέλεσμα πολιτικής αδυναμίας και επικοινωνιακής αμηχανίας. Υποτίθεται ότι η συνεργασία με τους δύο γνωστούς δημοσιογράφους διακόπηκε επειδή σχολίασαν αρνητικά την κόντρα που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ του υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Δένδια και της βρετανικής εφημερίδας «Guardian», χωρίς να δώσουν τη δυνατότητα στον υπουργό να εκφράσει τις δικές του θέσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάλυση της σύγχρονης πραγματικότητας από τον κ. Αρβανίτη και την κ. Κατσίμη είναι σε γενικές γραμμές αριστερόστροφη. Ακόμη και στην περίπτωση που η διοίκηση της κρατικής τηλεόρασης, που φιλοδοξεί να γίνει δημόσια, θεωρήσει ότι χάνεται η πολιτική ισορροπία της συγκεκριμένης εκπομπής, υπάρχουν δημιουργικοί τρόποι για να την αποκαταστήσει. Μπορεί να δοθεί η ευκαιρία στο «θιγμένο» κ. Δένδια να εκφράσει τις απόψεις του στη συγκεκριμένη ή σε άλλη ενημερωτική εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης, μπορεί να προσκληθεί ο υπουργός στα δελτία ειδήσεων των κρατικών καναλιών, μπορεί άλλοι δημοσιογράφοι που κινούνται στον ευρύτερο κυβερνητικό χώρο να περάσουν τα μηνύματα που θεωρεί αναγκαία η διοίκηση της κρατικής τηλεόρασης. Όλα μπορούν να γίνουν όμορφα και αποτελεσματικά και στη βάση της αναγκαίας πολιτικής σύνθεσης και αναζήτησης, αρκεί να έχει εμπιστοσύνη η κυβερνητική ηγεσία και όσοι συνεργάζονται με αυτήν στο κεντρικό πολιτικό μήνυμα και στις δυνάμεις της.
Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι οι ηγεσίες της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπες με τους ψηφοφόρους στους οποίους υποσχέθηκαν, στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου, την παράκαμψη, την επαναδιαπραγμάτευση και στη συνέχεια την ακύρωση του νέου μνημονίου. Η κυβέρνηση συνασπισμού εφαρμόζει τώρα μία υπερενισχυμένη έκδοση του νέου μνημονίου του Φεβρουαρίου 2012, με τη μορφή του τρίτου μνημονίου και των πολλών δεκάδων προαπαιτούμενων μέτρων. Δυσκολεύεται να πείσει για την ορθότητα της πολιτικής της και καταφεύγει σε μεθοδεύσεις και τεχνάσματα που την εκθέτουν στην αντίληψη των περισσότερων πολιτών. Άνιση και νευρική ήταν και η αντιμετώπιση του δημοσιογράφου κ. Βαξεβάνη, ο οποίος δημοσίευσε στο έντυπο που εκδίδει την πολυσυζητημένη λίστα Λαγκάρντ. Η Δικαιοσύνη, η οποία κάλυψε με την αδράνειά της τους πρώην υπουργούς Οικονομικών κ.κ. Παπακωνσταντίνου και Βενιζέλο, οι οποίοι διαχειρίστηκαν τη λίστα Λαγκάρντ με πλήρη έλλειψη διαφάνειας και σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος, κινήθηκε με εντυπωσιακή ταχύτητα εναντίον του κ. Βαξεβάνη, ο οποίος ειδικεύεται στα αποκαλυπτικά, διεισδυτικά ρεπορτάζ.
Με το πέρασμα του χρόνου η μνημονιακή κυβέρνηση υιοθετεί αντιδημοκρατικές συμπεριφορές. Κάνει τη ζωή δύσκολη σε όσους διαδηλώνουν ειρηνικά κατά της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής που εφαρμόζεται, περιορίζει τη λαϊκή συμμετοχή στις εθνικές επετείους για να μην εκδηλωθεί η λαϊκή διαμαρτυρία, κηρύσσει τον πόλεμο στα διεθνή ΜΜΕ που τεκμηριώνουν την κακομεταχείριση διαμαρτυρόμενων πολιτών από την ΕΛ.ΑΣ. και την ακροδεξιά διασύνδεση της τελευταίας, αντιμετωπίζει με διοικητικά μέτρα δημοσιογράφους που θεωρεί ότι δυσκολεύουν τον πολιτικό και επικοινωνιακό σχεδιασμό της.
Υπονόμευση της Δημοκρατίας
Το τρίτο μνημόνιο λειτουργεί από τη φύση του υπονομευτικά για τη Δημοκρατία. Η εικόνα μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης η οποία στηρίζει την πολιτική της στις οδηγίες των πιστωτών του ελληνικού Δημοσίου και των κομμάτων εξουσίας, τα οποία καταργούν τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και την εσωκομματική δημοκρατία προκειμένου να περάσουν το τρίτο μνημόνιο και τα δεκάδες προαπαιτούμενα μέτρα με ένα νομοσχέδιο με ένα άρθρο, λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για το πολίτευμα. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι η Δημοκρατία τείνει να εκφυλιστεί σε μία τυπική υπόθεση που δεν τους αφορά, εφόσον δεν προστατεύει βασικά οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματά τους και δεν κατοχυρώνει στην πράξη βασικές πολιτικές ελευθερίες.
Η κυβερνητική ηγεσία θα πρέπει να ελέγξει το φόβο που της προκαλεί η αντίδραση του λαού στη μνημονιακή πολιτική της, και κυρίως να μην τον μετατρέψει σε βασικό χαρακτηριστικό της κυβερνητικής, κρατικής πολιτικής που ασκείται.
