Τετάρτη 7 Αυγούστου 2013

Η επιβίωση του γένους μας και ο όσιος Νικάνωρ!



Η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και η επικείμενη πανελλήνια εορτή της Μεγαλόχαρης με οδηγούν σε έναν αυγουστιάτικο ρεμβασμό σχετικό με την ελληνορθόδοξη παράδοσή μας. Στις 7 Αυγούστου η Ορθόδοξη Εκκλησία μας και ιδιαιτέρως η Δυτική Μακεδονία εορτάζει τη μνήμη του Οσίου Νικάνορος του Θεσσαλονικέως. Γεννήθηκε στην πόλη του Αγίου Δημητρίου το 1491 και βαπτίσθηκε Νικόλαος. Νωρίς αποφάσισε να ακολουθήσει τον μοναχισμό και μοίρασε στους φτωχούς τη μεγάλη πατρική περιουσία του.

Ο Νικόλαος, που έλαβε το αρχαίο μακεδονικό και συγχρόνως χριστιανικό όνομα Νικάνωρ, δίδαξε σε πόλεις και χωριά της Δυτικής Μακεδονίας και βοήθησε πολλούς Έλληνες να μην εξισλαμισθούν. Στον τομέα αυτό θεωρείται πρόδρομος του Αγίου Κοσμά. Ασκήτευσε επί αρκετά έτη σε μία σπηλιά στο όρος Καλλίστρατο, δίπλα στον ποταμό Αλιάκμονα και απέναντι από το σημερινό χωριό Χρώμιο Κοζάνης. Ο Όσιος Νικάνωρ ίδρυσε την περίφημη Μονή της Ζάβορδας, η οποία συνδέθηκε με το όνομά του και πανηγυρίζει την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Εκοιμήθη το 1549, αφού έγινε ονομαστός για τα θαύματά του σε όλη την τουρκοκρατούμενη Μακεδονία. Η θαυματουργός κάρα του σώζεται και προσκυνείται σήμερα στη μονή του.

Η Μονή Οσίου Νικάνορος Ζάβορδας υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Γρεβενών και αποτελεί προσκύνημα πανελλήνιο. Διατηρεί σπουδαία βιβλιοθήκη με ιστορικά κειμήλια. Ο Όσιος Νικάνωρ θεωρείται προστάτης όλης της Δυτικής Μακεδονίας και βρίσκουμε ναούς του στην Κοζάνη, στην Καστοριά κ.α. Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα οι μοναχοί βοηθούσαν τους Έλληνες αγωνιστές να εισέρχονται στη Μακεδονία και τους περνούσαν με το σχοινί πάνω από τα φουσκωμένα νερά του Αλιάκμονα. Εκεί οι Μακεδονομάχοι εύρισκαν καταφύγιο και τροφή σε δύσκολες στιγμές. Με τη βοήθεια της μονής πέρασαν τον Αλιάκμονα την 11η Οκτωβρίου 1912 τα τμήματα της 5ης Μεραρχίας για να λάβουν μέρος στον ένδοξο Α' Βαλκανικό Πόλεμο. Λόγω της εθνικής και θρησκευτικής της δράσεως η μονή έγινε στόχος εκδικητικών διαθέσεων από διάφορες πλευρές, κυρίως δε από τους εξισλαμισμένους Βαλαάδες της περιοχής Βεντζίων. Ο σημερινός επισκέπτης θαυμάζει το εντυπωσιακό τοπίο, καθώς η μονή είναι κτισμένη σαν φρούριο σε ύψωμα, το οποίο κατά τα τρία τέταρτα περιβάλλεται από τον ρουν του Αλιάκμονα.

Αν κάποιος θαρραλέος και φιλότιμος δάσκαλος έλεγε στους μαθητές του λίγα λόγια για τον Όσιο Νικάνορα και το μοναστήρι του, οι νέοι μας και οι νέες μας θα μάθαιναν ότι πολλοί κληρικοί και μοναχοί επί Τουρκοκρατίας κράτησαν όρθια την εθνική συνείδηση αποτρέποντας τους εξισλαμισμούς. Όποιος χανόταν για την Ορθοδοξία εκείνη την εποχή χανόταν και για τον Ελληνισμό. Τούρκευε, γινόταν φανατικός ανθέλληνας. Παράδειγμα, οι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας που μας απασχολούν ακόμη και σήμερα μέσω της αλβανικής προπαγάνδας. Ήταν χριστιανοί που εξισλαμίστηκαν τον 17ο αιώνα, άλλοι εκουσίως, άλλοι βιαίως. Η αλλαγή του θρησκεύματος τους οδήγησε γρήγορα και σε αλλαγή της εθνικής συνειδήσεως. Αντιθέτως, πολλοί Καππαδόκες και Πόντιοι που αναγκάστηκαν να μιλούν τουρκικά κράτησαν την ελληνικότητά τους μέσω της Ορθοδοξίας.

Στα μαύρα χρόνια της δουλείας η Ορθοδοξία ήταν η δύναμη που διατήρησε τον Ελληνισμό, γράφει ο αείμνηστος Βρετανός βυζαντινολόγος Στίβεν Ράνσιμαν. Αυτό βίωναν καθημερινά με το έργο τους ορθόδοξοι μοναχοί όπως ο Όσιος Νικάνωρ, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Νεκτάριος Τέρπος και άλλοι γνωστοί ή άγνωστοι. Και μοναστήρια σαν αυτό της Ζάβορδας βοήθησαν όλους τους εθνικούς αγώνες για την ελευθερία και την απομάκρυνση διάφορων κατακτητών. Σε ποιο σχολικό βιβλίο θα βρουν άραγε τα Ελληνόπουλα την προσφορά της Μονής Ζάβορδας στην παιδεία και στους αγώνες του έθνους;

Ας προσευχηθούμε στον Όσιο Νικάνορα να βοηθήσει τον Ελληνισμό να εξέλθει από την οικονομική και πνευματική κρίση.
http://kostasxan.blogspot.gr/2013/08/blog-post_6049.html